یبوست: بررسی علل، علائم و روش‌های درمانی
دکتر رضا ملک‌زاده، استاد ممتاز و رئیس این پژوهشکده، در گفت‌وگویی تخصصی به تشریح ابعاد مختلف این مشکل رایج گوارشی پرداخت.
یبوست؛ تعریفی علمی و اصلاح یک باور نادرست
دکتر ملک‌زاده با اشاره به شیوع بالای شکایت از یبوست در مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌های گوارش گفت:
"نکته مهمی که باید بر آن تأکید شود این است که بسیاری از افرادی که تصور می‌کنند یبوست دارند، بر اساس تعریف علمی، دچار این عارضه نیستند."
به گفته وی، طبق تعریف پزشکی، اگر تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر از دو بار در هفته باشد و با سفتی مدفوع یا دشواری در دفع همراه باشد، می‌توان آن را یبوست نامید. بسیاری از افراد با وجود دفع روزانه، به دلیل سفت بودن مدفوع یا نیاز به زور زدن، به اشتباه فکر می‌کنند یبوست دارند.
علت‌های شایع یبوست
دکتر ملک‌زاده در ادامه افزود:
«در اغلب موارد، یبوست نشانه‌ای از یک بیماری خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد.»
از مهم‌ترین علل ایجاد یبوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کندی حرکات دودی روده
- بی‌تحرکی و سبک زندگی کم‌فعالیت
- رژیم غذایی کم‌فیبر و مصرف ناکافی میوه و سبزیجات
وی خاطرنشان کرد که در بیشتر موارد، این مشکل با اصلاح شیوه زندگی قابل بهبود است.
سه راهکار کلیدی برای درمان یبوست
دکتر ملک‌زاده برای کنترل و بهبود یبوست سه توصیه اصلی ارائه کرد:
- مصرف روزانه پنج وعده میوه در فواصل زمانی مختلف در طول روز
- گنجاندن سالاد حاوی سبزیجات تازه و روغن زیتون در یکی یا دو وعده غذایی
- فعالیت بدنی منظم؛ حتی انجام حرکات ورزشی ساده می‌تواند به بهبود عملکرد روده کمک کند
در صورت عدم بهبود با تغییر سبک زندگی
در مواردی که با اصلاح تغذیه و فعالیت بدنی، یبوست برطرف نشود، بررسی‌های تشخیصی مانند تصویربرداری با ماده حاجب برای ارزیابی عملکرد روده انجام می‌شود.
به گفته دکتر ملک‌زاده، در اغلب این موارد، بیمار دچار مشکل جدی نیست و یبوست به علت سندرم روده تحریک‌پذیر رخ می‌دهد.
درمان‌های پیشرفته؛ فقط در موارد خاص
وی تأکید کرد:
«در شرایط نادری که حرکت روده بسیار کند باشد و مدفوع فقط در بخش‌هایی از روده مانند سمت راست روده بزرگ باقی بماند، ممکن است درمان‌های تخصصی‌تری مانند جراحی ضرورت پیدا کند. اما این موارد بسیار استثنایی هستند.»
در پایان، دکتر ملک‌زاده استفاده محدود از ملین‌های سبک را، تنها با تشخیص و تجویز پزشک، مجاز دانست و یادآور شد که در اکثر موارد، نیازی به درمان‌های دارویی یا تهاجمی وجود ندارد.
ارسال نظر